Vragen van raadslid K. Porskamp inzake onkostendeclaraties oud-burgemeester Heijman [integriteit van bestuur en ambtenaren, deel 2]

Collega raadslid Kees Porskamp heeft in de afgelopen periode meerdere keren schriftelijke vragen gesteld over onkostendeclaraties van oud burgemeester Henk Heijman. Dit deed hij in vervolg op verzoeken, die erop gericht waren om openheid te krijgen over het declaratieverleden van de oud burgemeester en het zogeheten Kafi-rapport dat het college naar aanleiding van die verzoeken had laten opmaken.

Als PvdA fractie waarderen wij het als een raadslid actief op onderzoek uitgaat om het publieke functioneren van bestuurders in het openbaar bestuur kritisch te volgen. Wij delen de opvatting dat een raadslid het tot zijn controlerende rol als volksvertegenwoordiger mag rekenen om zijn wettelijke rechten zoals het schriftelijke vragenrecht in te zetten om openheid van zaken te krijgen en om publieke verantwoording van bestuurlijk handelen te vragen.

De verzoeken vormden ook voor de PvdA-fractie destijds aanleiding om kritisch naar het dossier Heijman te kijken. Onze fractie was blij dat het college besloten had om een extern rapport door Kafi te laten opstellen om nauwgezet te inventariseren om welke declaraties en onkostenvergoedingen het in kwestie ging en deze af te zetten tegen het destijds geldende normen.

Het rapport bevestigde voor ons het beeld dat het declaratiegedrag van een bestuurder in de praktijk altijd vragen kan oproepen naar de functionaliteit van een uitgave of declaratie. De functionaliteit van een uitgave moet naar onze mening aantoonbaar zijn of in ieder geval aannemelijk worden gemaakt. Een mooi uitgangspunt, maar wat betekent dat in praktijk? Regels over wat een burgemeester geacht wordt uit zijn ambtstoelage te betalen en in welke gevallen op kosten van de gemeente uitgaven gedaan kunnen worden, geven niet voor elke situatie een passend antwoord. Het komt dan aan op de interpretatie.

Maar veel belangrijker nog is, dat het bovenal gaat het om de eigen, persoonlijke houding van burgemeester Heijman. Het morele kompas van de burgemeester. Soberheid is en blijft de norm.

Kafi bevestigt wat op het gebied van integriteit van groot belang is, namelijk dat er voldoende checks and balances zijn binnen de gemeentelijke organisatie (afdeling PenO of concern controller, duidelijke interne protocollen) met het lef om kritische vragen te stellen aan bestuurders en onafhankelijke beoordeling zonder aanziens des persoons.

Heijman is er op aangesproken, zo kunnen we lezen in het Kafi-rapport, dat het herhaaldelijk laten halen van een lunch op kosten van de gemeente niet toelaatbaar is. Je vraagt je af waarom hij niet ook is aangesproken op het maken van taxiritten in plaats van de reguliere OV-kosten of kilometervergoeding. En ook bij andere declaraties als die van het installeren van een carkit of sommige horecabonnen kunnen vraagtekens worden geplaatst. Maar feit is dat de betrokkene niet meer als burgemeester in dienst is en dus niet meer om politieke verantwoording gevraagd kan worden. Dit maakt dat het volgens de PvdA zinloos is en alles behalve doelmatig om een 20.000 euro kostend vervolgonderzoek naar de kwestie Heijman in te stellen.